ประวัติความเป็นมาของลอตเตอรี่ เกิดขึ้นเริ่มจากหวย ในเมื่อปี พ .ศ . 2375 หรือในสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งเป็นช่วงที่มีขาดแคลน หรือช่วงข้าวยากหมากแพง คนไม่ยอมนำเงินมาใช้จ่ายสิ่งต่างๆ แต่นำเงินไปฝังไว้ในดิน ในต่อมาได้แก้ไขปัญหานี้ ด้วยการตั้งโรงหวยขึ้นมา จึงโปรดเกล้าฯ ใหเพระศรีไชยบาล ( จีนหง) และในภายหลังได้เลื่อนยศเป็นพระยาศรีไชยบาล ตั้งโรงหวยขึ้นมาตั้งแต่นั้นมา
หวยในช่วงระยะแรกๆจะเล่นอยู่ในกลุ่มของ ชาวจีน เป็นจำนวนมาก ที่มีชื่อเรียกว่า ” ฮวยหวย ” (花會) ที่แปลว่า ชุมนุมดอกไม้ เพราะเริ่มแรกนั้นได้เขียนตัวหวยเป็นรูปของดอกไม้ต่างๆ และในต่อมาจึงได้เปลี่ยนเป็นใช้ชื่อของคนจีนแทน โดยทำเป็นแผ่นไม้เล็กๆ จำนวน 34แผ่น แล้วเขียนชื่อของคนที่มีชื่อเสียง ลงไม่ในแผ่นไม้นั้นๆ ในสมัยโบราณ เพื่อให้แทงว่าจะออกเป็นชื่อของใคร ถ้าหากทายถูกเจ้ามือจะจ่ายเงินรางวัล 30 ต่อหนึ่ง ในเมื่อการพนันนั้นได้แพร่ระบาดออกไปสู่สังคมไทย จึงได้มีการออกรางวัลเป็นอักษรไทย ซึ่งใช้อักษรไทยทั้งหมด 36 ตัว
จึงได้เรียกว่า ” หวย ก.ข ” โดยโรงหวยจะเป็นของรัฐที่มีเอกชน เป็นผู้ที่ได้รับสัมปทานดำเนินการ ทั้งนายอากรหวย ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เป็น “ขุนบาล” โดยรายได้ทั้งหมดจากอากรหวยเป็นจำนวนมาก และได้กลายเป็นรายได้ที่สำคัญของรัฐ
ในต่อมาความต้องการเล่นหวย ได้เพิ่มมากขึ้นกว่าที่รัฐจะจัดการให้เล่นได้ จึงได้เกิดขุนบาลเถื่อนขึ้มามากมายทั่วประเทศ ในรัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชดำนิ ที่จะยกเลิกการเล่นหวย แต่เนื่องจากอากรหวยนั้น เป็นรายได้ที่สำคัญอย่างมาก จึงได้ทรงยกเลิกอากรบ่อนเบี้ยออกก่อน และต่อมาค่อยมีการยกเลิกอากรหวยในสมัยรัชกาลที่ 6
ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการออกลอตเตอรี่ขึ้นมาเป็นครั้งแรก เพื่อหารายได้มาเพื่อใช้ในการบำรุงการกุศล
และได้มีการออกผลรางวัลลอตเตอรี่ในวาระพิเศษขึ้นอีกหลายครั้ง โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อ หารายได้มาบำรุงสาธารณกุศล จนกระทั่งมีรัฐบาลภายหลังได้ทำการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ใน พ.ศ. 2475 ได้มีการอกรางวัลของลอตเตอรี่เป็นประจำ และในเมื่อปี พ.ศ. 2482 ได้มีการจัดการตั้งสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ให้มีการออกรางวัลลอตเตอรี่เป็นประจำ ซึ่งในการเล่นหวยจึงได้เปลี่ยนแปลงมาเป็นการใช้เลขท้าย ของลอตเตอรี่ เป็นการออกแทน หวย ก ข. นั่นเอง
สลากกินแบ่งรัฐบาล หรือที่เรียกกันว่า ลอตเตอรี่ ที่ผู้ขายนั้นต้องได้รับอนุญาติจาก สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลก่อน เวลาในการออกรางวัลของลอตเตอรี่นั้นจะออกในทุกๆวันที่ 1 และวันที่ 16ของทุกเดือน และจะยกเว้นการอกรางวัลในทุกวัน
เนื่องจาก ในวันที่ 1มิถุนายน ปี พ. ศ. 2558ได้มีการเลื่อนการออกรางวัลไปเป็นวันที่ 2มิถุนายนแทน เนื่องจากเป็นวันสำคัญ คือวันวิสาขบูชา วันที่ 16 สิงหาคม ในปี พ.ศ. 2558 ได้มีการเลื่อนการอกรางวัลออกไปเป็นเวลา 11: 30 – 13:00 น. วันที่16 ธันวาคม ในปี พ.ศ. 2558 ได้ทำการเลื่อนการอกรางวัลไปเป็นวันที่ 17ธันวาคม แทนเนื่องจากได้มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วันที่ 1มีนาคม ในปีพ.ศ. 2561 ได้มีการเลื่อนวันออกรางวัลไปเป็นวันที่ 2มีนาคม แทนเนื่องจากเป็นวันมาฆบูชาวันที่ 16กรกฏาคม ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการเลื่อนการอกรางวัลไปเป็นวันที่ 15 กรกฏาคม แทนเนื่องจากเป็นวันอาสาฬบูชาวันที่16 กุมภาพันธ์ ในปี พ.ศ. 2565 ได้ทำการเลื่อนการออกรางวัลไปเป็นวันที่ 17 กุมภาพันธ์ แทนเพราะเนื่องจากวันมาฆบูชา
ปัจจุบันนี้สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ได้จัดพิมพ์และจำหน่ายสลากของในแต่ละงวดละ ไม่ต่ำกว่า 50 ชุด โดยชุดที่ 1 – 50 เป็นสลากธรรมดา และอีกชุดที่ 51- 100 เป็นสลากการกุศล ที่มีตัวเลขทั้งหมด 6ตัว 000000 -999999 จะเหมือนกันทุกชุด สลากกินแบ่งรัฐบาลในปี พ.ศ. 2538 จะเป็นแบบที่แตกต่างเพราะมีตัวเลขทั้งหมด 7 ตัว ตั้งแต่ 0000000- 9999999 โดยสลากกินแบ่งรัฐบาลใบ 1 จะมีอยู่ 2ฉบับคู่กัน นั่นคือหนึ่งใบจะมีหมายเลขเดียวกันสองชุด จะทำให้มีโอกาสได้รับรางวัลเพิ่มมากขึ้นเป็น 2เท่า จากที่กำหนดไว้ อย่างไรก็ตามหากสลากมีเพียงหมายเลขเพียงชุดเดียว เนื่องจากการแบ่งขายของคนที่จำหน่าย หรือ การพิมพ์ที่ผิดพลาดของโรงพิมพ์ หากถูกรางวัลก็จะได้รับเงินรางวัลไปเพียงแค่ 1ชุด หรือถ้าหากถูกรางวัลมากกว่าหนึ่งประเภท ใน1สลากก็จะได้รับเงินตามจำนวนที่ถูก
หวยใต้ดิน เป็นการเล่นสลากที่ตั้งขึ้นกันมาเองภายในหมู่บ้าน หรือชุมชนนั้นๆ โดยผู้เล่นจะต้องเขียนเลขที่ตัวเองต้องการที่จะเสี่ยงโชค ได้เพียงแค่เลข 3หลัก ไปจนถึง 2หลักในรายการนั่นๆ หรือที่เรียกกันว่า “โพย” และจะต้องระบุหมายเลขในการซื้อพร้อมกับราคาที่ต้องการจะซื้อ และจะมีคนเดินโพยคอยรวบรวมโพยจากคนที่ซื้อไปส่งเจ้ามือหวยใต้ดิน ในชุมชนนั้นๆ และอ้างอิงผลรางวัลจากตัวเลขรางวัล ของสลากกินแบ่งรัฐบาล หรือสลากออมสินมาเปรียบเทียบ เงินรางวัลนั้นจะขึ้นอยู่กับเจ้ามือ
หวยออนไลน์ เป็นหวยที่มีรูปแบบคล้ายกับ หวยใต้ดิน แต่จะมีการอออกรางวัลที่บ่อยกว่าหวยใต้ดิน เพราะหวยออนไลน์ นั้นมีหวยที่หลากหลายเพื่อให้เล่นสับเปลี่ยนกันไป สามารถเล่นได้ตลอด 24ชั่วโมง เพราะในหวยออนไลน์นั้น มีทั้งหวยในประเทศ หวยต่างประเทศ และ หวยหุ้น ในการเล่นนั้นจะเล่นผ่านอินเตอร์เน็ต หรือโทรศัทพ์มือถือ ในการเล่นนั้นจะต้องจ่ายเงินภายในงวดนั้นๆ และยังมีการจ่ายเงืนรางวัลที่รวดเร็ว คือจ่ายในงวดนั้นๆ และยังมีอัตราการจ่ายที่สูงมาก ดังนี้
| รูปแบบการเล่น | อัตราการจ่าย |
|---|---|
| 3 ตัวบน | บาทละ 850 |
| 3 ตัวโต๊ด | บาทละ 120 |
| 2 ตัวบน | บาทละ 92 |
| 2 ตัวล่าง | บาทละ 92 |
| วิ่งบน | บาทละ 3.2 |
| วิ่งล่าง | บาทละ 4.2 |
อ่านเพิ่มเติม ประวัติความเป็นมาหวยยี่กี
